top of page

DE BEHEERSEXECUTEUR

 

Het afwikkelen van een nalatenschap kan ook zonder notaris. Op de voet van artikel 4:142 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek kan een erflater bij uiterste wilsbeschikking één of meerdere executeurs benoemen. Op grond van lid 2 van datzelfde artikel kan, indien er twee of meer executeurs zijn benoemd, ieder van hen alle werkzaamheden alleen verrichten, tenzij de erflater anders beschikt.

 

Voorts heeft de executeur, op grond van artikel 4:144 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek, voor zover de erflater niet anders heeft beschikt, tot taak de goederen der nalatenschap te beheren en de schulden der nalatenschap te voldoen. Hieruit, zowel als uit artikel 4:142 lid 2 van het Burgerlijk Wetboek, volgt dat de erflater kan beschikken verschillende executeurs verschillende taken te geven.

 

Deze verschillende taken en bevoegdheden maken de verschillende executeurs. De meest voorkomende is de beheersexecuteur, vroeger de executeur-testamentair geheten, maar we kennen ook de begrafenisexecuteur en de executeur-afwikkelingsbewindvoerder. Populair gezegd gaat het dan om een executeur met respectievelijk één (*), twee (**) of drie (***) sterren, zoals geclassificeerd door Prof. dr. B.M.E.M. (Bernard) Schols.

 

TAKEN EN BEVOEGDHEDEN

 

De beheersexecuteur is de 'standaardexecuteur', meest overeenkomend met wat vroeger de executeur-testamentair werd genoemd. Als hierboven genoemd, heeft de (beheers)executeur tot taak de nalatenschap te beheren en de schulden te voldoen op grond van artikel 4:144 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek. Hij mag op grond van artikel 4:147 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek goederen verkopen, uitsluitend voor zover dit nodig is ter voldoening van schulden. Veel van zijn werkzaamheden zullen praktisch van aard zijn, hoewel er juridische en fiscale vraagstukken kunnen voorkomen. Hij kan zich laten bijstaan door professionals op ieder vakgebied, voor zover ten dienste van taken die hem als (beheers)executeur zijn toebedeeld. Het verdient aanbeveling een boedelnotaris (adviserend notaris) aan te wijzen; deze bevoegdheid komt de (beheers)executeur toe op grond van artikel 4:146 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek.

 

Op de voet van artikel 4:143 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek wordt men (beheers)executeur door de aanvaarding van zijn benoeming. U bent dus niet verplicht om de taak van (beheers)executeur op zich te nemen. Afhankelijk van hoe de erflater heeft beschikt, kan de (beheers)executeur op grond van artikel 4:142 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek al dan niet (beheers)executeurs aan zich toevoegen (assumptie) of in de plaats stellen van zichzelf (subrogatie). Hetzelfde geldt voor de bevoegdheid van de kantonrechter om op verzoek van een belanghebbende een vervanger te benoemen. Dit valt binnen de testeervrijheid van de erflater.

 

DE CONCRETE WERKZAAMHEDEN

 

Deze lijst is niet uitputtend en niet alles is van toepassing.

 

  • Inventariseren van bezittingen en schulden;

  • aanschrijven van bekende schuldeisers;

  • eventueel oproepen van overige schuldeisers;

  • laten taxeren van de boedel (indien van toepassing);

  • opmaken van een boedelbeschrijving (versie erfgenamen & versie erfbelasting);

  • opzeggen van lidmaatschappen en verzekeringen;

  • doorvoeren van mutaties bij overheidsinstanties en pensioenfondsen;

  • aansturen van de uitvaart;

  • opzeggen van huur;

  • aflossen van de hypotheek;

  • schorsen van eventuele voertuigen;

  • eventueel verkoop van de woning;

  • verrichten van de finale aangifte inkomstenbelasting (F-biljet);

  • verrichten van aangifte erfbelasting;

  • de afgifte van legaten;

  • het uitkeren van de legitieme portie (vordering in geld).

 

Het voldoen van de schulden der nalatenschap als bedoeld in artikel 4:144 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek is op zich erg ruim omschreven. De schulden van de nalatenschap zijn opgesomd en gerangschikt in artikel 4:7 van het Burgerlijk Wetboek. Vergelijk hiertoe de pagina 'Schulden van de Nalatenschap'. Pand- en hypotheekhouders kunnen hun rechten doen gelden als in geval van faillissement. Ze kunnen de zekerheid dus uitwinnen, onafhankelijk van de overige schulden.

 

De beheersexecuteur, vandaar zijn naam, heeft de bevoegdheid tot beheer en het voldoen van schulden. Hij mag zonder medewerking van de erfgenamen geen beschikkingshandelingen verrichten; hij mag dus ook niet verdelen. Bij alle belangrijke beslissingen overlegt hij bovendien met de erfgenamen (de informatieplicht op grond van artikel 4:148 van het Burgerlijk Wetboek), aan wie hij rekening en verantwoording verschuldigd is na afronding van zijn taken op grond van artikel 4:151 van het Burgerlijk Wetboek. Omgekeerd zijn de erfgenamen op grond van artikel 4:145 lid 1 niet bevoegd tot beschikkingshandelingen zolang de (beheers)executeur aan het roer staat. Op grond van lid 2 van dat artikel vertegenwoordigt hij bij de vervulling van zijn taak de erfgenamen in en buiten rechte. Hij heeft het 'privatief' (met uitsluiting van anderen) beheer over de nalatenschap.

bottom of page